Baltэk Cumhuriyetlerinden biri olan Estonya’nэn baюkenti Tallinn’de meydana gelen olaylar, 27-29 Nisan 2007 tarihleri arasэnda basэnda “Heykel Savaюэ” baюlэрэ ile yer aldэ. Gazete haberlerinde; Eston halkэ tarafэndan iюgalcilerin sembolь olarak nitelenen bir heykelin kaldэrэlmasэ isteрine karюэ Estonya’da yaюayan Ruslarэn protesto eylemleri sonucunda olaylarэn baюladэрэ, polisin mьdahelesi ьzerine bir kiюinin цldьрь, onlarca kiюinin yaralandэрэ, yьzlerce kiюinin gцz altэna alэndэрэ, heykelin bulunduрu bцlgedeki pek зok maрazanэn Ruslar tarafэndan talan edildiрi anlatэldэ.
Elli yэllэk Sovyet iюgalinin ardэndan, 1991 yэlэnda Sovyetler Birliрi’nin daрэlmasэndan sonra baрэmsэzlэрэna yeniden kavuюan Estonya’da ciddi oranda bir Rus nьfusu da зok цnceden yerleюtirilmiю oluyordu. 45.000 km2’lik alana ve 1.300.000’lik nьfusa sahip Estonya’da nьfusun 1/3’ь Ruslardan oluюmuюtu. Sayэca az olmalarэna raрmen kцklь geзmiюleri ve baрэmsэzlэklarэnэ korumak iзin tarihleri boyunca verdikleri mьcadeleleri ile de tanunan Estonlar, Avrupa halkэ olmalarэndan dolayэ da iюgalcilerden ve onlarэn yaptэklarэ tahribattan daha kolay kurtuldular.
Estonya’nэn bu hэzlэ yьkleюini, elli yэllэk iюgal boyunca hakim millet olan ve Estonya’nэn baрэmsэzlэрэ ile etkileri her geзen gьn azalan Rus halkэ iзin kolay kabullenemeyecekleri de gцrьlecekti.
Nihayetinde Estonlarэn kendi ьlkelerinde, kendi benliklerine sahip зэkarak iюgalcilerin sembollerini reddetmeleri son derece doрal bir tepki olmakla birlikte, Ruslarэn iюgal yэllarэndan kalma alэюkanlэklarэ ve baрэmsэzlэktan itibaren azalan etkileri зerзevesinde oluюan hazэmsэzlэklarэ birleюince, heykel bahanesi ile baюkent Tallinn’de talan ve yaрmalama olaylarэ baюlamэю oldu.
Эюin daha da ilginci, yaрmacэlarэn talanlarэ Rusya tarafэndan desteklenerek, Rusya’nэn resmо makamlarэnca Estonya uyarэlmaya kalkэюэldэ. Rusya’da yaюayan Estonlar Rusya’da bцyle bir isyan ile yaрmaya baюlasaydэ ya da Estonya’nэn yerinde, bir Tьrk ьlkesi, bir Kafkasya ьlkesi olsaydэ, herhalde Rusya’nэn vereceрi tepki зok daha yьzsьzce, daha pervasэzca, daha aрэr, daha acэmasэz olacaрэ зok aюikardэ. Ancak Estonya bir Avrupa ьlkesi, hatta AB ьyesi bir ьlkedir. Bu bakэmdan Avrupalэlarэn himayesine alэnmэю bir Estonya’yэ sindirmek o kadar kolay olmayacak.
Peki Kэrэm Tatarlarэn sesini kim duyacak? Эnsanlэk tarihinde eюi gцrьlmedik soykэrэmlardan birine 63 yэl цnce maruz bэrakэlan, soykэrэmэn etkilerini halen yaюayan, halen vatanэnda ikinci sэnэf insan muamelesi uygulanan, halen nьfusunun yarэsэ sьrgьnde kalarak vatanlarэna dцnemeyen Kэrэm Tatarlarэna kim sahip зэkacak?
1944 yэlэnэn, Mayэsэnэn onsekizinin gecesinde 200 binden fazla insanэnэ silah sьngьleri altэnda tren istasyonlarэnda toplayan, bu insanlarэ istif eder gibi hayvan vagonlarэna dolduran, gьnlerce haftalarca aз susuz bэrakan, ihtiyaзlarэnэ gidermeleri iзin vagon kapэlarэnэ aзtэrmayan, anne babalarэ, evlвtlarэnэn cenazeleri ile onlarэ anne babalarэnэn cenazeleri ile kucak kucaрa gьnlerce yolculuk etmek zorunda bэrakan, sьrgьn sьresince ve devam eden aylarda uyguladэрэ iюkenceler sonucunda nьfuslarэnэn yarэsэnэ kaybettiren, sьrgьn edildiklerin bцlgelerin yerli halkэna taюlattэran, aюaрэlattэran, horlattэran, sьrgьn yerlerinden 5 km’den daha uzak alana gitmelerine dahi izin vermeyen Sovyetler Birliрi idarecilerinin bu sorumluluklarэnэ kim paylaюacak? Kimlerin paylaюmasэ gerektiрini kim sцyleyecek?
Sovyetler Birliрi’nin mirasэndan aldэрэ pay oranэnda, Sovyetler Birliрi’nin yaptэрэ tahribatta da sorumluluрu paylaюmasэ gereken ьlkeler iзinde Rusya’yэ baюta saymak zor bir tespit olmayacaktэr.
Ancak Kэrэm Tatarlarэna yapэlanlarэ telafi etmede bэrakэnэz yardэmcэ olmayэ, kendi miletinden olan halkэ bulunduklarэ ьlkede kэюkэrtarak, ayrэюtэrarak, nihayetinde kaos yaratarak bu ьlkeleri kendine baрlama planlarэ yapan Rusya’dan medet ummak da saflэk olacaktэr. Bu aymazlэk, bu pervasэzlэk, bu saygэsэzlэk, bu vicdansэzlэk takdir ve teюvik edildiрi sьrece de, vatanlarэndan sьrgьn edilmelerinden 63 yэl geзmiю olmasэna raрmen, Kэrэm Tatarlarэna yapэlan haksэzlэklar devam etmesine kimse ses зэkarmayacaktэr.
Geзtiрimiz Aрustos ayэnda Bahзesaray’da Kэrэm Tatarlarэnэn kutsal mekвnlarэndan Azizler Mezarlэрэnda Pazar yeri olarak faaliyet gцsterilmesine yцnelik yaptэklarэ protesto gцsterilerindeki dazlaklarэn organize saldэrэlarэ, yine Aрustos ayэnda Sudak юehrinde зэkan kavgada bir Kэrэm Tatarэnэ bэзaklayarak цldьren Rus askerine hiзbir iюlem yapэlmayarak ьlkeyi terk etmesinin saрlanmasэ, “Cootton bar” olaylarэ olarak bilinen, Akmescit’te зэkan bir kavgada 5 Kэrэm Tatarэnэn tutuklanarak en aрэr cezaya зarptэrэlmalarэ ve yapэlan temyize baюka mahkemenin bakmasэ uluslararasэ bir hukuk kuralэ iken, temyizin aynэ mahkeme tarafэndan yapэlmasэ Kэrэm Tatarlarэna yapэlanlarэ cesaretlendirici sadece birkaз цrnektir.
Her юeye raрmen Kэrэm Tatarlarэ hiзbir юekilde юiddete ve terцre baюvurmayarak kimseye alet olmayacaktэr. Bugьn her bir Kэrэm Tatar ailesinin yaюanmэю зok acэ bir sьrgьn hikвyesi olmasэna ve sьrgьnьn ardэndan 63 yэl geзmesine raрmen kendilerini dinleyecek, feryatlarэnэ duyacak birilerinin olacaрэnэ halen beklemektedirler.
Tuncer KALKAY
Pealeht 
Latest images 
